Tek Örneklem t Testi, bir örneklem ortalamasının, bilinen veya tahmin edilen evren ortalamasından anlamlı farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek için kullanılan bir testtir. Elimizde bir örnekleme ait ortalama vardır. Bu ortalamanın, bilinen veya tahmin edilen bir evren ortalamasından farklılık gösterip göstermediğini tespit ederiz.
Testin kullanılabilmesi için, test edilen ölçümlerin eşit aralıklı veya eşit oranlı ölçme düzeyinde, sürekli değişken olması ve normal dağılım göstermesi gerekmektedir. Yani Tek Örneklem t Testi’nin iki şartı bulunmaktadır: Test ettiğimiz ölçümler, puanlar, eşit aralıklı veya eşit oranlı ölçme düzeyinde, sürekli değişken olmalıdır. Ayrıca bunlar normal dağılım göstermelidir. Dolayısıyla Tek Örneklem t Testi parametrik bir testtir.
Bu testin, nonparametrik yani parametrik olmayan karşılığı ise Tek Örneklem Kolmogorov Smirnov, Tek Örneklem Binom ve Tek Örneklem Ki-Kare testleridir. Elimizdeki verinin ölçme düzeyi özelliğine göre bunlardan birisi tercih edilir. Eğer test ettiğimiz ölçümler eşit aralıklı veya eşit oranlı ölçme düzeyinde, sürekli değişken özelliği gösteriyor ancak normal dağılım göstermiyorsa, bu durumda bu test yerine Tek Örneklem Kolmogorov Smirnov testi kullanılır.
Şu araştırma sorularını bu test ile cevaplanabilecek örnek sorular olarak verebiliriz:
1. Üniversitemizdeki kamu yönetimi öğrencilerinin üniversiteye giriş sınavı puanlarının ortalamaları ile Türkiye’deki tüm kamu yönetimi öğrencilerinin giriş puanı ortalamaları arasında anlamlı farklılık var mıdır?
2. Enstitüye yeni kayıt yaptıran öğrencilerin ALES puanları, enstitüdeki tüm öğrencilerin ALES puanı ortalamalarından anlamlı farklılık göstermekte midir?
3. Bir üretim bandından alınan 50 adet paketin gramajı, olması gereken gramajdan anlamlı farklılık göstermekte midir?
Testin SPSS’te nasıl yapılabileceğini aşağıdaki videomuzda izleyebilirsiniz.