Kaygı, sürekli kaygı ve durumluk kaygı nedir?
- 7 Haz 2022
- 1 dakikada okunur
Kaygı, bir kavram olarak Yunanca’daki “anxietes” kavramına dayanmaktadır ve kelime olarak endişe, korku ve merak anlamına gelmektedir. Kaygı kavramı pek çok kaynakta anlamı korku ile karıştırılabilen bir kavram olarak ifade edilmektedir. Ancak, kaygı ve korku kavramları arasında temel bir farklılık bulunmaktadır. Bu farklılık; kaygının nedeni bilinmeyen bir durumda ortaya çıkması ve tehlike algılanması, korkunun ise nedeni bilinen gerçek bir tehlike karşısında yaşanmasıdır (Koç, 2004: 45).
1950’lerde Cattel ve Scheier’in analiz çalışmaları ile başlayan ve 1990’da Spielberger ve arkadaşlarının ortaya attığı İki Faktörlü Kaygı Kuramı sonucunda ortaya çıkan bulgular neticesinde kaygı, durumluk kaygı ve sürekli kaygı olmak üzere iki temel kategoriye ayrılmıştır. Durumluk kaygı (state anxiety), bireyin andan ana değişen ve süreklilik göstermeyen, çoğunlukla mantıklı nedenlere bağlı ve nedeni başkaları tarafından da anlaşılabilen, geçici duygusal reaksiyonları veya sübjektif korkusudur (Akarçeşme, 2004: 27). Sürekli kaygı (trait anxiety) ise bireyin içinden kaynaklana yani içinde bulunulan ortamın fiziksel koşullarına bağlı olarak ortaya çıkmayan ve süreklilik gösteren, çoğunlukla mantıklı nedenlere bağlı olmayan ve nedeni başkaları tarafından anlaşılamayan bir kişilik yatkınlığı, kişiliğe ait bir özelliktir (Spielberger, 1989: 18).
Koç, H. (2004). Profesyonel Futbolcularda Durumluk Kaygı Düzeyini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
Akarçeşme, C. (2004). Voleybolda Müsabaka Öncesi Durumluk Kaygı İle Performans Ölçütleri Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Spielberger, C. D. (1989). Anxiety and Behaviour. New York: Academic Press.
