Basit Rastgele Örnekleme Nedir?

İstatistik Dersleri: Ders 9

Araştırma yaparken, evrenden bir grup birey seçmek her zaman kolay bir iş değildir. Tam da bu noktada basit rastgele örnekleme devreye girer. Peki, nedir bu yöntem?

Kısaca açıklayalım: Basit rastgele örnekleme, birimlerin tamamen rastgele ve eşit şansa sahip olacak şekilde seçildiği bir örnekleme yöntemidir. Buradaki kilit nokta, her bireyin aynı olasılıkla seçilmesidir. Bir kura çekimi düşünün; herkesin adı bir torbaya atılıyor ve herhangi bir ayrıcalık olmadan, sırayla isimler seçiliyor. İşte basit rastgele örnekleme tam olarak bu!

Nasıl Uygulanır?

Basit rastgele örnekleme, tek aşamalı bir süreçtir. Yani, bir defada ve doğrudan yapılır. En yaygın yöntemi kura çekimidir. Bu, adil ve tarafsız bir seçim sağlamanın en basit yoludur. Diyelim ki 100 kişilik bir sınıfta bir araştırma yapmak istiyorsunuz, fakat herkesle çalışmak yerine sadece 10 kişiyi seçeceksiniz. Öğrencilerin isimlerini küçük kağıtlara yazıp bir torbaya koyuyor, ardından 10 isim çekiyorsunuz. Bu işlem tamamen rastgele olduğu için, herkesin seçilme olasılığı aynıdır.

Basit rastgele örneklemeye hayatın içinden birkaç örnek verelim.

• Okul Araştırması: Diyelim ki bir üniversitede 10.000 öğrenci var ve siz 500 öğrenci ile bir anket yapmak istiyorsunuz. Tüm öğrencilerin isimlerini bir listeye alıp, rastgele bir sayı üretici kullanarak 500 öğrenciyi seçebilirsiniz. Bu durumda, her öğrencinin seçilme olasılığı %5’tir.

• Çalışan Anketi: Bir şirkette 200 çalışan var ve yöneticiler, iş memnuniyeti üzerine bir anket yapacak. Ancak tüm çalışanlarla değil, sadece 50 çalışanla çalışmak istiyorlar. Bir yazılım programı kullanarak rastgele 50 kişi seçildiğinde, her çalışanın ankete katılma şansı eşittir.

Neden Basit Rastgele Örnekleme?

Bu yöntemin adil olması büyük bir avantajdır. Her birey örnekleme dahil olabilme fırsatına eşit derecede sahiptir. Ancak her yöntemin olduğu gibi, basit rastgele örneklemenin de eksileri vardır. Bazen, rastgele seçilen örneklem evreni tam anlamıyla temsil etmeyebilir. Örneğin, 1.000 kişilik bir öğrenci topluluğunda 10 kişiyi tamamen rastgele seçtiğinizde, bu 10 kişi belki de tüm topluluğun genel özelliklerini tam olarak yansıtmayabilir. Bu durumda elde edilen sonuçlar, tüm grup için genellenebilir olmayabilir.

Sonuç

Basit rastgele örnekleme, araştırmalarınızda tarafsız ve adil bir yöntemdir. Özellikle büyük gruplar içerisinden küçük bir örneklem seçmek istediğinizde oldukça işe yarar. Ancak, seçilen grubun evreni her zaman en iyi şekilde temsil etmeyebileceğini unutmamak gerekir.

Bir sonraki yazımızda, tabakalı rastgele örnekleme yöntemine göz atacağız. Bu yöntemle, örneklem seçerken nasıl daha dengeli sonuçlar elde edilebileceğini inceleyeceğiz.

Not: Bu yazı, doçent bir hocamız tarafından kaleme alınmıştır. Ticari olarak yayınlanamaz. (c) Her hakkı saklıdır.