Basıklık Katsayısının Temel Özellikleri

İstatistik Dersleri: Ders 54

Veri analizi ve istatistikte sık kullanılan kavramlardan biri de basıklık katsayısıdır. Peki bu katsayı bize neyi gösterir?

Kısaca söylemek gerekirse, basıklık katsayısı, veri dağılımının şekline bakarak çan eğrisinin (normal dağılım eğrisinin) sivri mi, basık mı, yoksa normal mi olduğunu ifade eder.

Basıklık katsayısı;

1. Şekil ve göreceli yer ölçülerinden birisidir.

2. Verilerin dağılımını gösteren çan eğrisinin basık, normal veya sivri olma durumunu ifade eden ölçüdür. Diğer bir ifade ile basıklık katsayısı, normal dağılım eğrisinin ortada yukarıya doğru ne kadar sivri veya basık olduğunu gösterir.

3. Basıklık katsayısının “0 (sıfır)” olması çan eğrisinin normal (kusursuz) olduğunu yani sivri veya basık olmadığını ifade eder. Bu durumdaki şekle “ortabasık” (mesokurtik) denir (Şekil üzerindeki b çizgisi).

   

4. Basıklık katsayısının “sıfırdan büyük bir değer yani pozitif” olması çan eğrisinin orta kısmının normalden daha sivri olduğunu yani yukarıya doğru çıktığını ifade eder. Bu durumdaki “sivribasık” (leptokurtik) denir (Şekil üzerindeki c çizgisi).

5. Basıklık katsayısının “sıfırdan küçük bir değer yani negatif” olması çan eğrisinin orta kısmının normalden daha basık olduğunu yani aşağıya doğru indiğini ifade eder. Bu durumdaki şekle “yassıbasık” (platikurtik) denir (Şekil üzerindeki a çizgisi).

6.  Sonuç olarak yukarıdaki anlatımı aşağıdaki tablo ile özetlemek mümkündür:

7. Basıklık katsayısının pozitif veya negatif olarak büyüklüğü basıklık veya sivrilik derecesini ifade eder. Örneğin; 1,20 değeri, 0,75 değerinden daha fazla sivrilik olduğunu ortaya koyar. Benzer biçimde;  - 0,90 değeri, - 0,30 değerinden daha fazla basıklık olduğunu ortaya koyar. 

Not: Bu yazı, doçent bir hocamız tarafından kaleme alınmıştır. Ticari olarak yayınlanamaz. (c) Her hakkı saklıdır.